Sukulent ve litopslarim cicek açti mujde

Turuncu acacak sanirim bekliyorum basinda:)

o kadar hirpalanmis gozukuyordu ki ben gidici zannetmistim!

sadece ogleden sonra uc saat icin aciyor guzel yuzunu

Agustos en sicak ayda acmalarini beklerken onlar bana eylul suprizi yaptilar :) Ne guzeller degil mi?

Agave Americana Aloe Vera'ya Karsi

Bebek Agave Americana ve Yetiskin bir Aloe Vera

Hersey bir gun, bir arkadasimizin permakultur grubuna Kibris'ta yetisen bazi bitkilerin fotograflarini gondermesiyle basladi. Fotograflardan birinde "Sabir" dedigi, bizim koyde ise "zabur" denen Agave Americana bitkisinin fotografi vardi. Baska bir arkadasimiz bu bitkiyi Aloe Vera olarak tanimladi. Ben de bahcemizden Aloe Vera ve Agave'nin fotograflarini gonderince, Dilek dogakesif'teki ilk yazimin konusunu oneriverdi.

Basvurdugunuz kaynaga gore 250 ile 450 arasinda alt turu olan Aloe'nin en bilinen turu Aloe Vera imis. Gercek, hakiki anlamina gelen "vera"nin kullanimi bir tesaduf olmasa gerek![1] Aloe Vera'yi sanirim, cogumuz yaniklara iyi geldigi one surulen jelimsi sivisi ile biliyor. Zaten ingilizcedeki diger isimleri de "yanik bitkisi" (burn plant), sifali aloe, mucize bitki imis.

Aloe kelimesi ise arapca "allcoh"'dan turemis, "allcoh" taaa eski Misir'da bir baharatmis. Ve, gizemli bitki olarak adlandirilmis. [2]


Kaynak: Beste

Aloe Vera herhangi bir sukulent gibi govde ve kok sisteminde epey su biriktiriyor. Kisin cok su istemiyor, yazlari ise suya ihtiyaci cok. Bol isik istiyor. Yogun gunese direk maruz kaldiginda yapraklarinda lekeler, yaniklara sebep olabiliyor, hatta tum yaprak turuncu renge donusebiliyor. Yeterli isik aldiginda salkim seklinde, turuncu, tup seklinde cicekler aciyor.[3] Simdiye kadar yetistirdigim tum aloe veralar hep ev icindeydi, ve demek ki yeterli isik alamadigi icin cicekli halini hic gormedim.


Kaynak: Aloe Vera Garden

Gecen yaz boyunca gerek gunes yanigi olsun, gerekse sakarliklarim sonucu yaktigim ellerim icin olsun, sik sik kullandim. Dogrusu her seferinde yanik baloncuklarini cok hizli ve temiz bir sekilde iyi etti. Gerci okudugum bir yazida, yapragin butununun ve ozsuyunun birlikte kullanildigi durumlarda daha etkili oldugu yaziyordu. Yine ayni yaziya gore, Aloe Vera'nin yazili kayitlarda ilk bahsi MO. 2200'lerde, bir Sumer tabletinde geciyormus. Sumerliler ne olarak mi kullanmislar: mushil!:)


Kaynak: Herbal Facts

Bu jelin ufak tefek deri enfeksiyonlarinin tedavisinin yani sira diabetik hastalarinda, sedef hastaliginda, ve hatta kandaki yag orani yuksek olan kisilerde de kullanildigini bu yazi icin arastirirken ogrendim! Ayrica HIV/AIDS ve kanser tedavisinde kullanilabildigini iddia eden yazilar okuduysam da bunlarin henuz arastirma asamasinda oldugunu, klinik deneylerle ispatlanmadigini, bazi kullanimlarinda olumle sonuclanan, cok ciddi problemlere yol actigini bilgisini da okudum. Belli ki Aoe Vera'nin sifali bitki olarak kullanimi epey eskilere gidiyor- Kleopatra ve Nefertiti'nin makyaj cantalarindan hic eksik olmazmis, rivayete gore Isa'nin yaralarina acisini azaltmak amaciyla surulmus, Gandi Ingilzilere karsi pasif direnislerinde tuttugu oruclarda aloe vera ile direnc kazanirmis [3]-, ve Cin, Japonya, Hindistan, Rusya, Guney Afrika, ve Amerika gibi cesitli cografya ve kulturlere yayilmis [1]. Ancak, tibbi bir tedavide kullanim soz konusu oldugunda, pek cok hastalikta yapilan denemeler ya celiskili sonuclarla bitmis, ya da etkinligi klinik deneylerle ispatlanmamis [4]. O yuzden de bir tedavide kullanmadan once mutlaka doktora danisilmali.

Agave Americana ile tanismam ise arazimizi ilk gordugumuzde oldu. Bu bitki bana nedense masallardaki ormanlari cagristirdi ta basindan beri. 2 metreyi asan boylari, 4 metreyi bulan caplari, yapraklarin ucunda batsa kemige dayanabilecek dikenleriyle boyle bir bitkiye masalsi degil de ne dersiniz! Gri-mavimtirak bir rengi, dokunusa serin gelen bir yuzeyi var. Bir gul gibi ortadan, her yone dogru aciyor yapraklarini.


Yetiskin bir Agave Americana ile Yetiskin bir Aloe Vera

Yanlis bir inanisa dayanarak Agave Americana'ya yuzyil bitkisi de denirmis. Ama omurleri 10-15 sene. Bu surenin sonunda baslarda dev bir kuskonmaza benzeyen, ardindan yuzlerce sari/beyaz ciceklerle bezeli dev bir brokoliye donusen, boyu 12 metreyi bulan, kendisi neredeyse bir agac gorunumunde olan bir cicek aciyor.


Kaynak: Bostancik

Asagidaki fotograf Amerika'da bir botanik bahcesindeki Agave Americana'nin ciceklenme seruvenini gosteren seriden. Asamalarini cok guzel fotograflamislar. Buradan tumunu gorebilirsiniz. Gordugunuz fotografin cekiminden sonra cicegin boyunun 4.5 m. daha uzayacagi tahmin edilmis.


Kaynak: Longwood Gardens

Bu cicek aylar boyunca buyuyor, sonlara dogru dev bir agac gibi yavas yavas yercekimine dayanamayip yere dogru inmeye basliyor. Bu cicegin solmasiyla birlikte Agave Americana bitkisi de ölüyor. Ama yer altindan attigi dip surgunleriyle uremeye devam ediyor. O yuzden de buradaki tanidiklar, ve hatta bu yaziya ilham olan Kibrisli arkadasimiz da uyarmislardi bizi.

Agave Americana, Meksika kokenliymis ama sus bitkisi olarak kulture alinmis. Hatta bu sari cizgili yaprakli olan cinsine bir yerlerde rastlamis olmaniz mumkun.


Kaynak: New Naturalist

Meksikalilar bu ciceklenme olayini, kuskonmaza benzettigim sapini kesip, o bolgeyi oyarak yarida biraktirirlarmis. Bitki, o oyukta tatli bir nektar uretmeye baslarmis. Iste bu surup Meksikanin milli icecegiymis. Sonrasinda fermentasyonla ickiye de donustururlermis. Tekila ise Mavi Agave (Agave Tequilana) cinsinden yapilirmis. [5]

Ciceklenmesi icin illaki sicak istiyor Agave Americana. Soguk yerlerde ancak seralarda ciceklendigi goruluyormus.

Turkiye'de Aloe Vera ve Agave Americana birbiriyle karistiriliyor. Bu iki bitkiyi yan yana gorunce, ayirt etmek cok kolay aslinda. Aloe Vera'nin yapraklari guzel bir yesil, guneste kizariyor. Boyu en fazla 1 metreyi buluyor. Agave Americana ise dedigim gibi 2 metreyi asan uzunluga erisebiliyor. Aloe Vera'nin minicik beyaz beneklerle ve narin beyaz dikenlerle suslu, yesil, yumusacik, tombulca yapraklari var. Bu yapraklar genellikle bir hizada, sagli sollu aciyor. Agave Americana kocaman bir gul gibi gorunuyor. Gri-mavimsi renkli, sert yapraklarin uzerinde dis katman yapragin izlerini baski seklinde goruyorsunuz. Dikenlerinin rengi ise kirmiziya caliyor.


Agave Americana yapragi- Bostancik Aloe Vera yapragi Kaynak: TopNews

Aslinda, "Yetiskin bir Agave Americana ile Yetiskin bir Aloe Vera" baslikli fotografi tiklayip daha yakindan bakarsaniz, farki cok net goreceksiniz. Dogru lafa ne denir: Bir resim bin sozcuge bedelmis.

Ah, soylemeyi unuttum! Agave Americana'nin bir diger adi da Amerikan Aloesi. Oysaki Aloe Vera'dan tamamen farkli bir ailedenler. Belki tum karisikliga sebep bu isimdir; kimbilir!:)

Agave Americana'nin Yerel Isimleri
Agav
Sabir
Sabirlik
Zabur

Ailesi: Agavaceae
Anavatani: Meksika
Gunes tercihi: Cok sever

Aloe Vera'nin Yerel Isimleri
Sari sabir
Agu
Azvay
Sabirlik

Ailesi: Asphodelaceae
Anavatani: Arap yarimadasi, Afrika
Gunes tercihi: Yari golgeyi tercih eder

NOT: Kaynaklar arasinda ailelerin ne oldugu konusunda bir fikir birligi yok. Ben wikipedia'yi kaynak olarak kullandim.

NOT2: fer aloe vera ve agaveyi ayirt etmek icin cok guzel bir yol daha onermis yorumunda. Agavenin yapragi cok daha fiberli, sert, ele kalin bir halat gibi geliyor. Aloe veranin yapragi ise daha yapraksi!:) Yumusacik, ici de o meshur jeli ile dolu. Tesekkurler fer!


Diger Kaynaklar:
[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Aloe_vera
[2] http://www.mdidea.com/products/proper/proper08504.html
[3] http://www.aloeveragarden.com/about_aloevera.html
[4] http://www.cancerhelp.org.uk/about-cancer/treatment/complementary-alternative/therapies/aloe-vera#evidence
[5] http://en.wikipedia.org/wiki/Agave_americana