Harika bir bahceye sahip olmanin belli bir sirri yok. Sizin yaptiginiz bir islem yan bahcede ayni sonucu vermeyebilir. Bazi bahcivanlar ayin hareketlerine gore bahcede yapilacak isleri belirlerler. Bu yontemin yuzdeyuz gecerli oldugu kanitlanmis degil ancak ayin denizin gel gitleri uzerine etkisi, dolunayda huzursuz olan hatta uyuyamayan insanlar, ayin bazi hallerinde dogumlarin daha kolay olmasi, kuaforlerin yeniayda kestigi saclarin daha cabuk uzamasi insanoglunun ayin hallerine gore yaptigi bazi gozlemlere, bahceye uygun ay zamaninda ekilen bitkilerin daha cabuk buyumesi, olgunlasmasi ve tohuma donmemesi eklenebilir. Bilimsel kismina girmeyecegim, isin romantik yonu ayin hareketlerine gore bahcede yapacagim faaliyetleri belirlemek oncelikle hosuma gidiyor. Aydede rehberliginde aylik bahce islerini planlamis oluyorum diyecegim ama bu plana sadik kalmak pek mumkun olamiyor hayatina cilgin akisinda. Ilginizi cekerse buyrun devam edelim.
Bahceyle hasir nesir olurken kitaplarda yazilanlardan cok hissettiklerinize onem verin derim ben. Aydede rehberliginde ekim dikimin bir kere yan etkisi yok, notlar almaniz ve sonuclari karsilastirmaniz ise yarayip yaramadiginin gostergesi. Tabiki tohum ekim gunune denk gelirken yagmur yagiyorsa pratik olarak aytakvimine uymak mumkun degil. Yada oglus hastalanip benim bahcede calilari budamam baska birgune ertelenebiliyor.
 |
| kaynak http://en.wikipedia.org/wiki/File:Moon_phases_en.jpg |
Ay takvimi bahcivanlarin uzun yillar yaptigi gozlemlerle olusturulmus. Simdi bu takvimin nasil olusturulduguna yakindan bakalim. Oncelikle ayin tam hali ayin tam beyaz disk olarak goruldugu gun demektir. Bunu takip eden yaklasik iki hafta 14,5 gun ay incelir ve bir hilal halini alir ve akabinde tamamen gozden kaybolur bu hale yeni ay deriz. Dolunaydan incelerek tamamen kayboldugu yeniay asamasina kadar gecen sure ayin alcalmasi olarak anilir, kuculen ay terimi bu donemi ifade eder. Bundan sonraki yaklasik iki haftada 14,5 gunde ay yukselerek bir onceki donemin tersine dogru hilal yapar ve giderek buyuyerek dolunay halini alir. Bu donem yukselme donemidir dolanayda denir.Bunu bir p harfi gibi dusunun ayin aydinlik yada dolu yuzu sagda kaliyor. daha kisa ve basit anlatmak gerekirse ayi ortadan ikiye bolun P gibi sag tarafi aydinlik ise yukselme tersi ise alcalma donemidir. Ay once kendi etrafinda dairesel olarak doner. Sonra gunesin etrafinda eliptik olarak doner ve bu harekete gore kisimlari aydinlanir.
Ayin yukselme ve alcalma hallerinin bahceye etkisi:
- Ay yukselirken, bitki ozleri bitkinin icinde yukselir bu da yapraklanmayi hizlandirir. Cimler, salatalar, laleler, agaclar, ic mekan bitkileri bu avatajdan dolayi daha hizli buyur. Bu donem tohumlari ekmek, sulu meyve elde etmek icin asilama yapmak, cicek(karnibahar ve engibar dahil) ve yaprakli sebzeleri (ispanak vs gibi) icin uygundur.
- Ay alcalirken bitkilerin ozleri topraga dogru yakinlasir. Bu donemde topraga iliskin islemeler yapmak daha uygundur. Bu donemde temizlik, capalama, ekolojik gubreleme yapilir. Bitkileri daldirarak cogaltma, kok sebzeleri hasat etme (turp, havuc vb), saklanacak yumru ve soganlari topraktan cikarma, fidanlari sasirtma ile bitkileri budama donemidir.
- Her ay 3/5 gun bahcede birsey yapilmasi onerilmez. Ay dunyanin etrafinda donerken tam bir daire degil oval cizer. Ovalin en uc iki tarafinda iken ay bahce kendi haline birakilmalidir. Bugunlerde yapilan tohum ekimlerinin filizlenmedigi, buyume problemleri cektigi, meyve vermedigi, hastaliklara yakalandigi gozlenmistir. Ozellikle tohum almak istiyorsaniz bu donemde yapilan ekimler sonucu olusan tohumlarin steril olacagini gozden kacirmayin.
13 yorum:
Yillar önce bu konuda bir kitap okumustum. Kitabi okudugum gün, oglumun geldigini de ögrendigim gündür; bu konunun bende anisi var :) Ne deneme, ne de gözleme firsatim oldu ayin bahcedeki etkisini. Ama su koca uzaydaki en yakin dostumuz o bizim. Etkilenmememiz mümkün mü?
Çok ilginç. Bahçeye ve bitkilerime bir de bu gözle bakmalıyım, bakalım bana neler söyleyecek.
Evren-Ne guzel hikayesi var:) En yakin dostumuza selam olsun...
Sarkac-Paylasirsaniz gozlemlerinizi sevinirim:)
Beste'ciğim,
Çok kıymetli bir yazı dizisi olacak bu, ellerine sağlık.
Sen yazdıkça ben yazamıyor olmanın ezikliğini duyuyorum ama şu anda elimde ne çok yazı işi var bir bilsen!
tesekkurler. ben anlamam okul tam gaz baslayinca sizin yazilar gelecek :)))
Beste hep ilgimi ceken ama bir turlu zaman ayirip ogrenmedigim bir konuya el atmissin. Sansliyim!:)
Bir tek su ayin oval yorungesindeki iki uc kismini tam anlayamadim. Yorungenin o noktalarinda bizim yari kurede hangi fazinda oluyor? Hilal?
cok ilginc bir konu gozlemlerini beklerim eger uygulayabilirsen. Soruyu tam anlayamadim yorunge dugumlerini mi soruyorsun ? o gunlerde bahce kendi haline birakiliyor ve evet ay hilal olarak gozukuyor.
Yazinin sonunda ayin yukselme ve alcalma hallerinin bahceye etkisini yazarken, en son 3/5 gun bir sey yapilmamali demissin. O gunler hangi gunler tam anlayamamistim.
Çok güzel bir paylaşım. Teşekkür ederim. Ben de bahçeme buna göre bakayım bir... :)
Harika konu, ben de kaç gündür bu ayın ay takvimini çıkarmayı planlıyordum, lakin erteleyip durmuştum. Bu yazı bana motivasyon oldu şimdi:)
bu 3/5 günlük evreye izmir çevresindeki türkmenler AYYENİSİ diyorlar.
ayyenisi günlerinde bahçe işlerine ara veriyorlar.
Riga selamlar!
Faydalı bilgiler.
Teşekkür ederim!
Cok etkilendim ilgimi çektirmiş .ekim biçim takvimi görmek istiyorum
Yorum Gönder