Doğa sevgimin başlangıcını hatırlamaya çalıştığımda gözümün önüne iki anım geliyor. Babamla balık avlama çalışmalarımız ve dedemle akşam üstleri bahçeyi sulama zevki. Dedem çok konuşmazdı, beni sevdiğini bahçeyi sulamama izin vermesinden anlardım. Dokuz torun arasında bir tek benim sulamaya yardım etme hakkım vardı. Biz bir sırrı paylaşırdık, doğanın gizemli dilini. Güneşten bayılmış çiçekler ve ben serin su damlalarıyla kendimize gelirdik. Hortumdan çıkan su damlaları atmosfere yayılırken sıcaktan kızışmış bitkilerin üzerine değen ilk damlalar su buharı olur neredeyse gözgözü görmezdi. Sihirler ülkesinde bir ben, bir dedem, bir de sırını paylaştığımız rengarenk çiçekler vardı. Bana en inanılmaz gelen bitki, akşamüstü güzel çiçeklerini açan, hafif hoş bir koku salan akşam sefası olurdu. Üstelik oyunbazdı bir süre sonra siyah yuvarlak tohumlarıyla oynamak mümkündü. Bu yüzden her gördüğümde içimi ısıtan bu çiçek, blogumuzda paylaşmak istediğim ilk bitki oldu. Uzun yıllar beklediğim ve nihayetinde kavuştuğum bahçemde ektiğim ilk bitkilerden biri de o, Akşam sefası. Şimdilerde oğluma siyah bilyemsi tohumları toplamayı, onlarla değerli incilermiş gibi oynamayı, doğanın sonsuz hazinelerini biriktirmenin sırlarını öğretmeyi arzuluyorum. Dedem Leonardo'yu hiç görmedi, bana öğrettiği bitki dilini oğlluma aktarabilirsem aralarında çok güzel bir bağ kurulacak, aynı benim dedemle olduğu gibi söze gerek kalmayan bir bağ...
Solda bitkinin genc hali sagda siyah tohumlari
Türkçe Adı: Akşam sefası
Latince:Mirabilis jalapa Fransızca: Belle de nuit(gece güzeli) yada Merveille du Pérou(Peru harikası)
Ingilizce:The four o'clock flower (saat dört çiçeği)
Italyanca; bella di notte ( Deniz'in katkisiyla)
Çiçeklenme dönemi: Temmuzdan dona kadar
Ailesi: Nyctaginacées
Orijini: Guney Amerika, Peru
Dikim metodu: Tohum, daldirma yada havucu andıran siyah köküyle çoğaltmak mümkün.Tipi: Çok yıllık
Hastalık ve parazitler: Salyongoz ve sümüklüböcek
Konumlama: Güneş
Renkleri: Yaygın olarak koyu pembe ancak kırmızı, fuşya, beyaz, sarı hatta bir kökte farklı renkler olması ihtimaldir.
Akşam üzerine doğru çiçeklerini açip sabaha karşı kapar.
Yillar sonra bir bahcem oldu, ilk once ektigi bitkilerden biri Aksam Sefasi. Macaristan'dan koklerini almistim sansima beyaz ve sari ciktilar.
35 yorum:
Besteeeee,
Ne güzel bir yazı olmuş. Ben de çok severim akşam sefasını. Bizim sitede pek bol var (yalnız genelde pembe ve sarısını görüyorum, beyazına burada pek rastlamadım). Hatta yaz ortasında bir ara tohum topladım yol kenarlarından, bahçede bir yerlere sokuşturayım dedim ama yapmadım nedense. Artık bahara kaldı. Yaz-kış adresinin farklı olması kötü bir şey bu anlamda. Ama biliyor musun bugün turplarla mısırları ahsat ettim. Mısırlar biraz kurumuş, geç kalmışım. Ben de kurutup seneye dikmeye karar verdim. Seneye geç kalmam umarım ve daha verimli bir bahçe kurabilirim.
Edebi bir eserden alıntıymış gibi keyifle okudum yazıyı... Üstüne üstlük bir de bilgiyle donanınca taçlanmış yazı :))
harika bir blog olacak ve sayenizde benim gibi bahce islerinde kultur fakiri :) bircok kisiye cok sey ogreteceksiniz.
bu guzel cicegin adi italyanca'da bella di notte imis,hemen baktim google'dan.
sevgiler,deniz
Ciceklerle konusup, onlarla baglar kuran bir tek ben degilmisim.Cok sevindim.
Asagidaki linke bakip bu tohumun ne oldugunu bilen birisi bana da bildirirse cok mutlu olurum.
Cok guzel birsey baslatmissiniz. Ben de torunum icin bir kaynak olusturmakla mesgulum.Cicekleri kurutarak bir album hazirliyorum.Umarim o buyuyunceye kadar her yanimizi betonlar sarmaz ve tabiatin guzelliklerini icinde yasayablir.
Sevgiyle
http://eceninbalkonu.blogspot.com/2010_05_01_archive.html
Merhabalar, yazınızı bir solukta ve kendi çocukluğumu duyumsayarak okudum. Çok çok güzel bir paylaşım. Bitkiler ve doğa ile ilgili yazılarınızı merakla bekliyorum. Hayatımın ilk 11 yılı akşam sefalarıyla dolu bahçeli bir evde geçti. Bu siyah ve oyunbaz tohumlarla çokça oynamışlığım vardır. Sağlıcakla kalın. Sevgiler
Sevgili Beste, hayırlı olsun. Çok güzel düşünmüşsünüz yüreğinize sağlık, doyumsuz güzellikler için takipteyim, sevgilerle
Bayılırım akşam sefasına. Çocukluğumu hatırlatır bana da. Şu anda çantamda bir fabrika bahçesinden topladığım akşam sefası tohumları var desem :)
Tijen-begenmene cok sevindim ne de olsa ustadan geldi iltifat, cok tesekkurler. beyaz tohumu yollayabilirim ama baska renkde olunca dollenip mesela yarisi pempe yarisi beyaz cicekler olabiliyormus:) ne sevimli olur kimbilir
Sutdilimi-ne guzel yorum yapmissiniz hosunuza gitmesine cok sevndim nice paylasimlara...
Denizcim-Italyanca adi da cok guzel havali ha dur ekleyeyim ben onuda:)
Ece Hanim-Herbier deniyor fransizca otlari kurutup arsiv olusturmaya. bayagi yaygin ancak simdi bir suru bitki koruma altina alindigindan biraz hiz kesmis durumda. Birde milli kurutulmus bitki arsivleri var hayran oldugum ne guzel br miras torunlara harika bir fikiri kutlarim ictenlikle.Bitkiye baktim donusum cok etkileyici biraz arastiracagim belki bir sonuca ulasabilirim.
Bengu-Merhabalar, ne guzel bir cocukluk gecirmissiniz, hayatimizdan aksam sefalari eksik olmasin, cok tesekkurler, sevgiler
Bile ve annesi-Katkilara acigiz istersen:) cok tesekkurler
Selen-Ciddi misin? Yaziyi okuyup mu topladin yoksa tesaduf mu? her halukarda cok hos baska bir kitada aksam sefalari... Ne renkler?
Güzel bir blog olmuş, takipteyim :)
Ben de dedemin bahcesinden hatirliyorum bu cicegi en cok. Serin aksamüstlerinde mi acardi, ona hic dikkat etmemisim bak. Bana kalirsa ciceklerin modasi yoktur(olmamali) ama aksam sefasi 70-80'lerin bahcelerinde cok popülerdi. Cogumuzun cocuklugunda izler birakmasi bundan sanirim.
Harika bir fikirle yola çıkmışsınız,sevgiliTijen sayesinde öğrendim..Hayırlı olsun, ben de bir doğa aşığı olarak kim bilir neler öğreneceğim sizden:) Sevgilerimle Zehr@
Hemen apartman kapimizin onunde ikamet ediyor kendileri. Koyu pembe ve sari, sari-pembe alacali olarak. Pon Pon hanimi koklarken gorseniz yerlere yatarsiniz. Bir de arkasindan ooooohhhh deyisi var! Gercekten cocuklugumun cicegi, gercekten guzel kokan cok sevimli bir cicek. Diline saglik Beste.
ilk post en sevdiklerimden biri olan akşam sefasıyla geldi... hoşgeldi...
benimde çocukluğum akşamsefalarıyla kaplı bir bahçede geçti...halada annemin bahçesindeler...şimdilerde oğlum oynuyor...hatta son yazılarımdan birinde'' urasım anneannede'' yeğenim şevval akşamsefası dikiyor fotoğrafların birinde...
babam sevmez pek bahçenin gücünü alıyor diğer çiçeklere bişey kalmıyor der her sonbahar yok eder bir tane bırakır yaza tekrar tekrar çıkar...
tohumlar ortak çocukluk hayal gücü oluşturmuş türlü oyunlar oynardık bizde... birde kardeşlerimle ençok rengarenk çıkan akşamsefa çiçeklerini toplardık yani bir yanı pembe bir yanı beyaz vs vs...
çocukluğuma gidip geldim, tekrar sevdim sevindim...
teşekkürler çokca sevgilerimle birlikte...
Tamamen tesaduf, Temmuz sonu toplamistim, Lara tohum toplamaya ve bitkilere cok merakli, her gun okulun bahcesinden, oradan buradan topladigi tohumlari getiriyor eve. Benim cocuklugumun cicegini o da kendi bahcemiz de yetistirsin istemistim. Henuz ilgilenme firsatim olmadigi icin hala cantamda dolasiyor tohumlar :) Burada hep pembesini gordum, diger renklerini gormedim. Alici bir gozle bakayim bakalim komsu bahcelere, belki sarisi ve beyazi da vardir.
Ne güzel bir rastlantı, akşam sefaları benim içinde çok güzel ve özel bir yere sahiptir. Babam da çok sever bu bitkiyi, ondan gelme bir sevgi sanıyorum. Sürekli tohumunu toplar bir yerden diğer bir yere taşır durur, bulduğum ilk fırsatta da hemen toprağa gömerim. Kolay üreyen de bir bitki. Daha ne olsun... Siteniz hayırlı olsun.Keşiflerinizi takip ediyor olacağız. Sevgiler.
Asortik Krep-Senin unutulmas selluka yazida yakisir buraya ne dersin? tesekkurler
Evren-Sanirim o zaman degisik cicek bulup ekebilme daha zordu, birde bakimi o kadar kolay ki neredeyse yabani bitki kendi kendini ekiyor, tohular dagiliyor, kocaman havuc gibi bir koku var her sene yedinden cikiyor vs.Toplumsal ortak hafizamizda yer alan bitkilerden oldugu iyice ortaya cikti boylece:)
Zehra-Destegin icin tesekkurler ekleriz:)
Berceste-Ponpon hanim bu isin profoseru olacak mayasinda var:)Annesi ve arkadaslarindan da bu blog hediye...
Nihal-Cok hosuma gitti hepimizin ortak hafizasinda guzel anilarla yer almasi, bu yaziya birakilan yorumlarla ogrendim. Sevgiler
Selen-Minik prenses harika, ek annesi hatta beraber ekin bu kadar heves varken onda blogumuzun gonullu elcisi ilan ediyorum onu:) sevgiler
Serap-Cok tesekkurler, hepimizde anisi olan bir bitki ne guzel, sevgiler
Akşam sefası babaannemlerin bahçesinde olurdu hep. Gündüz boyunca kendini güneşten saklayan, akşama pembe çiçeklerini gösteren bu bitkiyi çok severdim.. :)
__en sevdiğim bitkilerden biridir...çocukluğumdan beri ne zaman görsem tohumları var mı diye bakarım ve de oraya buraya serpiştiririm bu bitki yayılsın diye .)__
Sevgili Beste, harika bir yazi ve eminim harika bir blog olacak katki ve katkilarinizla! Iyi ki sizler gibi doga asiklari var yoksa "shopping mall" dunyasina ait gibime gelecek tum insanlar!
doga asigi beste bakilacak harika bir kaynak olacak seninki en önemlisi sevgi ve tecrübenle. bir aksam sefasi edinmeliyim acilen acilen:)
Beste,o kadar guzel anlatmissin ki.. gozlerim doldu,daha baska ne diyebilirim ki.iyi ki varsiniz.
Ayazma-Ne guzel hepimizin gecmisiyle baglantili bu vefakar cicek:)di'li gecmis zaman kullanmayin severim diyin:)
Denizero-Gerilla aksam sefasi harekatina devam destekliyorum:)
BAIDM-Cok tesekurler, aman diyelim koruma lazim kendimizi, cocuklarimizi bu akimdan...
Üf Beste ya usta musta yok bu dünyada, hepimiz öğrenciyiz! (Hem zaten ustayım diyenden kork, ne demiş atalarımız, ne oldum değil ne olacağım demeli...)
Beste, bu blogu çok güzel düşünmüşsünüz. Bitkiler adına da, meraklıları adına da, doğa adına da teşekkürler...
Yazın da çok güzel olmuş. Böyle güzel bir çiçeğe de, güzel bir yazı yakışırdı zaten:)
Ne güzel bir blog yapmışsınız hepinizi teker teker kutlarım. Tanıdık isimler görüp eski dost görmüş gibi sevindim ne güzel. Güzel yazılarınızı takip ederim artık.
Bu yazı da beni çok duygulandırdı...
Tijen-Yedik yine paparayi iyi mi? tamam hepimiz ogrenciyiz gonulden katiliyorum da, o inci gibi kitaplarinin hic mi hatiri olmasin?
Mehmet-Cok tesekkurler begenmene sevindim/ Sirada senin keciboynuzu yazin var :)
Acalya-Cok tesekkurler yorumunda ayni sekilde beni sevindirdi, sagol varol.
Doğa ile ilgili blogların artması dileğimle.
Sevgi ve saygılarımı sunarım.
Çiçeklerin çağrıştırdıkları da hep güzel anılar oluyor galiba. Yazıyı okuyunca bizim bahçede akşam sefasının eksik olduğunu farkediverdim birden. Şimdi çıkıları karıştırsam çocukluğumdan kalma siyah inciler çıkabilir bir yerlerden. Gelecek yaz ekeyim bir köşeye akşamları sefasına dalmak için:) Çok güzel bir yazı olmuş, elinize sağlık.
@Meyvelitepe - Eger tohumu yoksa, hemen asagidan toplayip diger gondereceklerimin yanina kativereyim, unutmadim, unutmayacagim digerlerini de :)
Kadir bey-Dileginize gonulden katiliyorum...
Meyvelitepe-Sari, beyaz isterseniz tohumlari yollayabilirim. Aksam sefasi icin sartlar:) cok tesekkurler, sevgiler
Berceste-Pembelerden bende isterim ponpon hanimin elinde:)
sizi tebrik ediyorum.doğayı seven insanlar incelikli ve ayrıcalıklıdır.
Ne tesaduf benim de cocuklugumdan kalan nadir anilardan bu cicek. Blogu yeni buldum bastan basladim okumaya. Gunumu aydinlatti...
Hayat-Cok tesekkurler ince yorumunuz icin...
Selen-Merhabalar, biliyorum bende sizin blogunuzu;) hosgeldin. Ne guzel ortak hafizamizda aksam sefasinin yer almasi:) Gununuz hep aydin olsun.
Teşekkurler güzel bir anlatım
Yorum Gönder